e-Fatura İptal Portalı'nın açılmasıyla birlikte faturaların iptaliyle ilgili sorular da arttı. Temel fatura iptali e-Fatura sistemi üzerinden yapılabilir mi, e-Fatura İptal portalı üzerinden yapılması için gereklilikler neler, harici itiraz yolları halen geçerli mi gibi soruların yanıtlarını yazımızda bulabilirsiniz.
397 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliğiyle beraber kullanıma başlanan e-Fatura Uygulaması, e-fatura düzenleyenin ve alıcısının sisteme kayıtlı olduğu, GİB tarafından belirlenen standartlara uygun olarak mesajların, taraflar arasında güvenli bir şekilde aktarılmasına imkan sunan, faturanın elektronik ortamda oluşturulması, elektronik ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsayan uygulamalardır.
213 sayılı VUK mükerrer 242'inci maddesine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı; elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır. Bu yetki 397 sıra no.lu VUK Genel Tebliğiyle kullanılmış ve e-Fatura ile ilgili farklı usul ve esaslar getirilmiştir. İlgili Genel Tebliğe göre faturaların elektronik belge olarak oluşturulması ve gönderilmesinde uyulması gereken format ve standartlar http://www.efatura.gov.tr internet adresinde duyurulmuştur. Bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslar ile söz konusu format ve standartlara uygun olarak düzenlenmeyen, düzenlense dahi e-Fatura Uygulaması aracılığı ile gönderilmeyen veya alınmayan herhangi bir elektronik belge, VUK kapsamında düzenlenmiş fatura hükmünde değildir.
Bahsedilen kurallardan biri de "Temel Fatura senaryosu" dur. e-Fatura uygulamasında e-faturalar sadece "Ticari" veya "Temel" fatura senaryolarına göre gönderilebilir:
Ticari Fatura senaryosunda, gönderilen faturaya, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) 21/2 maddesindeki "Bir faturayı alan kimse aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa içeriğini kabul etmiş sayılır" hükmü çerçevesinde, e-Fatura uygulaması üzerinden aldığı tarihi takiben 8 gün içinde yine uygulama içerisinden "Kabul" veya "Red" yanıtları gönderilebilmesine imkân verilir. "Kabul" veya "Ret" yanıtlarını göndermek zorunlu olmamakla beraber, kanun hükmü gereği sekiz gün içinde, içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa fatura içeriği kabul edilmiş sayılır.
Temel Fatura senaryosunda ise e-Fatura sistemi içerisinden faturaya "Kabul" veya "Ret" yanıtlarını gönderme seçeneği sunulmamaktadır.
e-Fatura senaryosunu faturayı düzenleyen belirlediğine göre faturanın sistem içerisinde ret edilip edilmemesine de fatura düzenleyicisi karar verir.
Diğer taraftan ister Temel Fatura senaryosunda düzenlenmiş olsun isterse Ticari Fatura senaryosunda düzenlenmiş olsun, bir faturaya e-Fatura uygulaması dışında, faturanın alıcısı tarafından TTK 18/3 maddesi gereğince faturanın kabul edilmediğine dair bir ihbarname tebliğ edilmesiyle fatura itirazı gerçekleşmiş olur.
TTK 18/3 maddesi gereğince; Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar aşağıdaki yöntemlerle yapılabilir:
- Noter aracılığıyla,
- Taahhütlü mektupla,
- Telgrafla,
- Güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi kullanılarak.
e-fatura İptal Portalı ile Temel Fatura İptali
e-Fatura uygulamasında "Temel Fatura" senaryosunda düzenlenen ancak e-Fatura uygulamasına ilişkin sistem üzerinden "Kabul" veya "Ret" yanıtı dönülemeyen e-faturaların;
- elektronik ortamda iptal talebinin e-faturanın düzenleyicisi tarafından oluşturulması ve
- iptal taleplerinin elektronik ortamda muhatabı alıcıları tarafından onaylanmasını
sağlamak amacıyla, Gelir İdaresi Başkanlığınca "e-Fatura İptal Portalı" 5 Mart 2019'da e-Fatura mükelleflerinin kullanımına açıldı.
www.efatura.gov.trinternet sitesi üzerinde çalışan uygulamaya göre fatura düzenleyicisi bir faturada hata olduğunu düşünüyorsa bu portal üzerinden kendi mali mührü ile girip kendi düzenlediği faturanın iptali için alıcıya talepte bulunabiliyor.
GİB e-Fatura İptal Portalı üzerinden mali mühürle bu talep imzalandıktan sonra iptal talebi oluşuyor. Ancak e-faturanın iptal olabilmesi için fatura alıcısının e-fatura iptal talebini yine e-fatura iptal portalı üzerinden onaylaması gerekiyor.
