e-Fatura uygulamasında "Temel Fatura" senaryosunda düzenlenen ancak e-Fatura uygulamasına ilişkin sistem üzerinden "Kabul" veya "Red" yanıtı dönülemeyen e-Faturaların, elektronik ortamda iptal talebinin e-Faturanın düzenleyicisi tarafından oluşturulması ve iptal taleplerinin elektronik ortamda muhatabı alıcıları tarafından onaylanmasını sağlamak amacıyla, Gelir İdaresi Başkanlığınca "e-Fatura İptal Portalı" 5 Mart 2019 tarihinde e-Fatura mükelleflerinin kullanımına açıldı.

Bilindiği üzere e-Fatura uygulamasında "Temel Fatura" senaryosunda düzenlenen e-Faturalara sistem üzerinden müdahale yapılamıyor ancak Türk Ticaret Kanunu'nun (TTK) 18'inci maddesinin (3) numaralı fıkrasında belirtilen harici itiraz yollarıyla itiraz edilebiliyor. Bu da fatura'nın reddinde ilave noter masrafının yanında KEP üzerinden yapılan itiraz dışında kâğıda dayalı evrak bürokrasisini artırıyor. Ancak harici itiraz yollarıyla gerçekleştirilen itiraz işlemleri ve bu itiraz işlemlerinin sonucuna göre faturanın iptal edilmiş olup olmadığı, e-Fatura sistemi üzerinden takip edilmesi mümkün değil. e-Fatura sistemi üzerinde söz konusu faturalar satıcısı tarafından düzenlenmiş ve alıcısı tarafından da itiraz/iptale konu edilmemiş olduğu durumda, elektronik ortamda yapılacak kontrol ve denetimlerde mükelleflerin ilave açıklama yapmalarını ve bu itiraz ve iptal işlemlerini haricen gerçekleştirdiklerine ilişkin tevsik edici bilgi ve belgeleri ilgililere sunma ve bu bilgi ve belgeleri istenildiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilmesini gerektiriyor.

Uygulamaya alınan "e-Fatura İptal Portalı", fatura düzenleyicisine, düzenlediği faturayı faturanın alıcısının kabul şartına bağlı olarak iptal edebilme imkanı getiriyor. GİB e-Fatura İptal Portalı kullanımındaki önemli noktalar şöyle:

• Ön gereklilikler: e-Fatura İptal Portalı'nın kullanılabilmesi için mali mühür kartı ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nca hazırlanan imzalama aracının kullanılması gerekliliğine dikkat edilmelidir.
• Önce alıcıya iptal talebi açılacak:Fatura düzenleyicisi bir faturada hata olduğunu düşünüyorsa bu portal üzerinden girip kendi düzenlediği faturanın iptali için alıcıya talepte bulunacak. Bugün için iptal talebinin ve onayının süresi ile ilgili bir belirleme bulunmuyor. Mali Mühür ile girilen e-fatura iptal uygulamasında iptal edilmesi talep edilen fatura numarası ve ödenecek tutarın girilmesi gerekiyor. GİB e-Fatura ekranı üzerinden mali mühürle bu talep imzalandıktan sonra iptal talebi oluşuyor.
• Fatura muhatabının onayı gerekiyor: e-Fatura'nın iptal olabilmesi için fatura muhatabının (GİB Değil) e-fatura iptal talebini yine e-fatura iptal portalı üzerinden onaylaması gerekmektedir. Benzer şekilde e-fatura uygulaması üzerinden mükellefe gelen tüm e-fatura iptal talepleri bu portal üzerinden görülüp onaylanabilmektedir.
• Özel entegratör sistemi üzerinden iptal yapılamıyor: Yayımlanan kılavuza göre bu talep bugün için sadece GİB e-Fatura İptal Portalı vasıtasıyla yapılabiliyor. Diğer bir deyişle özel entegratörlerin sistemleri üzerinden düzenlenmiş bir temel faturanın iptaline ilişkin bir uygulama henüz GİB tarafından uygulamaya alınmamıştır.
• Harici itiraz yolları yine açık: e-Fatura uygulamasına taraf olanların birbirlerine yönelik düzenlemiş oldukları e-Faturalara sistem üzerinden gerek ticari faturalar için e-Fatura sistemi üzerinden düzenlenecek uygulama yanıtı ile, gerekse temel fatura senaryosunda düzenlenmiş faturalar için e-Fatura İptal Portalı üzerinden itiraz etmeleri mümkün. Bu durum e-faturaya TTK'da sayılan harici itiraz yollarının (noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile) kullanılmasına engel teşkil etmiyor.