e-Defterde yeni dönem

29-03-2024

Vergi Teknolojileri

vergiteknolojileri.com.tr

Yazı: Yalçın Tercan, İdea Teknoloji Çözümleri

Geçtiğimiz ay Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı, e-Defter genel tebliğinde değişiklik yapılmasını öngören tebliğ taslağını yayınladı. Planlanan değişiklikler henüz taslak aşamasında olsa da Tebliğin yürürlülük tarihi bazı maddeler için 2024 Ocak dönemi itibarıyla başlayacağından gerekli hazırlık süreci açısından önem taşıyor.

Tebliğ ile gelecek değişiklikleri şöyle sıralayabiliriz:

1 Sıra Numaralı e- Defter Genel Tebliği’nde planlanan değişiklikler:

Tebliğde tanımlar bölümüne “Elektronik Muhasebe Fişi” kavramı eklenmesi

Elektronik Muhasebe Fişi: Şekil hükümlerinden bağımsız olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standart ve içeriğe uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen, imzalanan, muhafaza ve ibraz edilebilen muhasebe fişine ait elektronik kayıtlar bütününü ifade eder.

e-Defter uygulamasına dahil edilme zorunluluk kapsamının genişletilmesi

Kapsama eklenen mükellef grupları aşağıdaki gibidir;

e-Defter uygulamasına dâhil olduktan sonra veya dâhil olmak zorundayken işi bırakıp daha sonra yeniden mükellefiyet tesis ettiren gerçek kişi mükellefler, bilanço esasına göre defter tutma yükümlülüğünün bulunması halinde, işe başladıkları tarih itibarıyla e-Defter uygulamasına geçmek zorundadır.
e-Defter uygulamasına dâhil olan veya dâhil olmak zorunda olan bir gerçek kişi mükellefin ticaret şirketine dönüşmesi halinde, yeni kurulan ticaret şirketi de e-Defter uygulamasına dâhil olmak zorundadır.
Haklarında iflas kararı verilen mükelleflerin e-Defter hesapları, iflas idaresi/dairesinin talebine istinaden iflas kararının verildiği tarih itibarıyla kapatılabilir. İflas kararının kaldırılması halinde söz konusu mükellef yeniden e-Defter uygulamasına geçmek zorundadır.
e-Defter uygulamasına dâhil olmak zorunda olmasına rağmen uygulamaya dâhil olmayan mükelleflerin e-Defter hesapları, zorunluluğun başladığı tarih itibarıyla Başkanlık tarafından re’sen açılır. Bu mükellefler, e-Defter uygulamasına dâhil olmaları gereken tarihten itibaren kâğıt ortamında defter tutamazlar, kâğıt ortamında tuttukları defterler hiç tutulmamış sayılır.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla e-Defter uygulamasına dâhil olmak zorunda olmasına rağmen uygulamaya dahil olmayan mükelleflerin e-Defter hesapları, Başkanlık tarafından mükelleflere yapılan bildirim tarihini izleyen ay başından geçerli olmak üzere re’sen açılır ve bu durum mükellefe bildirilir. Söz konusu mükellefler, bahse konu aybaşından itibaren kâğıt ortamında defter tutamazlar, kâğıt ortamında tuttukları defterler hiç tutulmamış sayılır.

Defter ve Berat dosyalarının oluşturma sürelerinde planlanan değişiklikler

Mevcutta Defter ve berat dosyalarının ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar oluşturulup GİB e-Defter Uygulamasına yüklenirken ilgili olduğu ayı takip eden dördüncü ayın 8’inci günü sonuna kadar oluşturulup e-defter uygulamasına yüklenecektir.
Hesap döneminin son ayına ait e-defter ve berat dosyaları, Gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verileceği ayı izleyen ayın 8’inci günü sonuna kadar oluşturulup e-defter uygulamasına yüklenecektir.
Hesap Dönemi Takvim Yılı Olan e-Defter Mükelleflerinin Yükleme tercihine Göre e-Defter Oluşturma Süreleri aşağıdaki gibi olacaktır.

Dönem	Aylığa göre Yükleme Zamanları	Dönem	Geçici Vergi Dönemine göre Yükleme Zamanı
Ocak	Mayıs ayının 8. gün sonu	Ocak-Şubat-Mart	Haziran ayının 8.gün sonu
Şubat	Haziran ayının 8. gün sonu	Nisan-Mayıs-Haziran	Eylül ayının 8.gün sonu
Mart	Temmuz ayının 8.gün sonu	Temmuz-Ağustos-Eylül	Aralık ayının 8.gün sonu
Nisan	Ağustos ayının 8.gün sonu	Ekim-Kasım-Aralık	Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin verileceği ayı izleyen ayın 8. günü sonuna kadar
Mayıs	Eylül ayının 8.gün sonu
Haziran	Ekim ayının 8.gün sonu
Temmuz	Kasım ayının 8.gün sonu
Ağustos	Aralık ayının 8.gün sonu
Eylül	Ocak ayının 8.gün sonu
Ekim	Şubat ayının 8.gün sonu
Kasım	Mart ayının 8.gün sonu
Aralık	Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin verileceği ayı izleyen ayın 8. günü sonuna kadar

Özel hesap dönemini kullanan mükellefler, tabloda yer alan bilgileri, hesap dönemlerinin başlangıç ve bitiş aylarına uygun olarak dikkate alacaklardır.

Defter ve Berat dosyalarının oluşturma sürelerinde değişiklikler 2024 Ocak dönemi itibariyla başlayacaktır.

e-Defter ve berat dosyalarının Özel entegratör veya 3568 sayılı Kanun tarafından yetkili meslek mensubunun Mali Mührü veya Nes’i ile imzalaması

e-Defter ve berat dosyalarının mükelleflerin kendilerine ait NES veya Mali Mühür ile imzalanması esas olmakla birlikte, mükellefler tarafından noterde tanzim olunan özel vekaletnamede veya Başkanlık tarafından belirlenen usullere göre oluşturulan elektronik imzalı ya da Dijital Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda verilen muvafakatnamede belirtilmesi kaydıyla; Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin veya yazılım uyumluluk onayı verilen yazılım firmalarının ya da defter tutma hususunda 3568 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yetki verilen meslek mensuplarının Mali Mührü ya da NES’i ile zaman damgalı olarak imzalanması/onaylanması ve bunlar tarafından defter ve berat dosyalarının Başkanlık sistemlerine yüklenmesi de mümkündür.

Bu amaçla tanzim olunan özel vekaletnamede veya muvafakatnamede; hangi ay/yıl/hesap dönemine ait e-Defter ve beratların hangi özel entegratör veya yazılım uyumluluk onayı verilen yazılım firmaları ya da meslek mensubu tarafından imzalanmasına yetki verildiği açık bir şekilde belirtilmeli ve mükellef tarafından söz konusu vekâletname veya muvafakatname bilgilerinin e-Defter uygulaması ya da Dijital Vergi Dairesi aracılığı ile Başkanlık sistemine yüklenmesi gerekmektedir.

Başkanlık bu maddeye eklediği Dijital Vergi Dairesi üzerinden muvafakatname alarak oluşturulması ve imzalanması zaman alan büyük hacimli defterlerin yüksek teknoloji ile hızlı ve doğru bir şekilde oluşturulabilmesine imkan sağlamayı amaçlamaktadır.

e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı

e-Defter dosyaları ve bunlara ait berat dosyaları birbirleri ile ilişkili şekilde elektronik ortamda, muhasebe fişleri ise kağıt veya elektronik muhasebe fişi olarak elektronik ortamda, istenildiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilmek zorundadır.

Tebliğde yapılan değişiklikle elektronik ortamda saklanabilecek muhasebe fişlerinin sadece elektronik muhasebe fişi olarak saklanabileceği ifade edilmektedir.

“Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ulaşamayan mükelleflerin Yetkili mahkemeye zayi başvurusu yapma süresi 15 günden 30 güne çıkarılmıştır

e-Defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleriyle birlikte 30 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir.

Tebliğ taslağı ile Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ulaşamayan mükelleflerin yetkili mahkemeye zayi başvurusu yapma süresi 15 günden 30 güne çıkarılmıştır.

e-Defter ve GİB İkinci Saklama Uygulamalarında yapılan Değişiklikler

e-Defter uygulamasına dâhil olanlar tarafından e-Defter Berat dosyaları, 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirlenen sürelerde e-Defter uygulaması üzerinden veya web servis aracılığıyla; e-Defter dosyalarının ikincil kopyaları ise e-Defter Saklama Kılavuzunda belirlenen sürelerde GİB e-Defter Saklama uygulaması üzerinden, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) Bilgi İşlem Sistemine yüklenmektedir.

GİB, 19.02.2024 tarihinde uyumlu yazılım üreticilerine yaptığı bildirimde; e-Defter uygulamasına dâhil olanlar tarafından, e-Defter dosyalarının ve berat dosyalarının “eşanlı olarak” e-Defter uygulaması üzerinden veya web servis aracılığıyla, GİB Bilgi İşlem Sistemine yüklenebilmesine yönelik yazılım geliştirmelerine devam ettiği belirtilerek Uyumlu Yazılım Firmalarının, e-Defter Uygulaması Web Servis Kılavuz Taslağında yer verilen açıklamalara göre e-Defter dosyalarının ve berat dosyalarının “eşanlı olarak” yüklenmesine yönelik testlerin tamamlanmasını istemiştir.

Bununla birlikte 22.02.2024 tarihinde GİB e-Defter Saklama Kullanıcı Kılavuzu taslağı yayınlanmıştır. Söz konusu taslağa göre 2024/Ocak dönemi ve müteakip dönemlere ilişkin e-Defter dosyalarının ve berat dosyalarının GİB Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi işlemi e-Defter Saklama Uygulaması üzerinden değil, “eşanlı olarak” e-Defter uygulaması üzerinden veya web servis aracılığıyla yükleneceği belirtilmektedir.

GİB e-defter 2. Saklama uygulaması

Mükellefler tarafından kullanılmasında zorluk yaşanan GİB e-defter saklama uygulaması kapatılıyor. GİB tarafından yayınlanan bir .exe dosyası ile çalışan uygulama ERP sistemleriyle de entegre olmadığından manuel süreçlerle yönetilmekteydi. 2021/Ocak ayında başlayan e-Defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının GİB Bilgi İşlem Sistemlerine aktarım sağlayan GİB e-Defter İkinci Saklama Uygulaması 2023/Aralık döneminin defter dosyalarının yüklenmesiyle son bulacak.

Etiketler :

#e-defter #2024

İlgili İçerikler

Gelir İdaresi Başkanlığı 2024-2028 Stratejik Planı yayımlandı

e-Defter Genel Tebliği değişiyor

e-Defter Saklama Kullanıcı Kılavuzu taslağı yayımlandı

Vergi Teknolojileri

29-03-2024

Vergi Teknolojileri

Etiketler :

İlgili İçerikler

Vergi Teknolojileri

vergiteknolojileri.com.tr

BİZ SİZİ ARAYALIM

Formu doldurun, ürünle ilgili sizi bilgilendirelim.