Yazı: Sibel Yorohan, İdea Teknoloji Çözümleri

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 29 Şubat 2020’de yayımlanan e-İrsaliye Uygulama Kılavuzu’ndaki önemli konuları, özellikli durumları sizin için özetledik.

e-İrsaliye Uygulama Kılavuzu'ndaki aşağıdaki özellikli konular dikkat çekiyor:

• İstisnai durumlar haricinde e-irsaliyenin malın fiili sevkinden önce düzenlenerek başarılı bir şekilde Başkanlık sistemine gönderilmesi esastır. Bu hususta dikkat edilmesi gereken tarih/zaman e-irsaliye belge tarihi değil, e-irsaliye üzerinde belirtilen fiili sevk tarih/zamanıdır.
• e-İrsaliye kullanıcılarının, mal sevkiyatları için uygulamaya başladıkları ayın sonundan itibaren alıcının uygulamaya dahil olup olmadığına bakmaksızın tüm müşterilerine e-irsaliye düzenlemeleri zorunlu kılınmıştır.
• Malın alıcısının bilinmediği durumlarda sevk irsaliyesi Muhtelif Müşteriler adına VKN /TCKN alanına 5555555555 yazılmak, Ad-Soyad /unvan bölümüne “muhtelif müşteriler” yazılmak sureti ile düzenlenecektir.
• Malın alıcısının bilindiği ancak e-irsaliye uygulamasına kayıtlı olmadığı durumda, sevk irsaliyesi elektronik ortamda e-irsaliye olarak doğrudan alıcının bilgilerine göre düzenlenecek olup 3900892152” VKN’li “Gelir İdaresi Başkanlığı e-İrsaliye Sanal Alıcı”sına gönderilecektir. Bu durumda bahsi geçen e-irsaliyenin düzenleyicisi tarafından harici elektronik ortamlar vasıtasıyla ya da kâğıt çıktı verilmek sureti teslim edilmesi esastır.
• Söz konusu kılavuzun 9/e bendinde ‘’Malı taşıyan aracın plaka ve şoför (ad-soyad/TCKN) bilgileri ya da taşımayı yapan kargo lojistik firmasının bilgileri (TCKN-VKN/Ad-Soyad)’’ E-irsaliye uygulamasında yer alan zorunlu bilgiler arasında sayılmıştır.
• e-İrsaliye belgesinin iptali söz konusu değildir. Sadece malın fiili sevkinden önce, malın muhteviyatının ya da alıcının hatalı olduğunun tespiti durumunda, alıcı tarafından e-İrsaliye muhteviyatının tamamına “irsaliye yanıtı” ile “red” yanıtı verilebilir. İrsaliye yanıtı zorunlu değildir.
• Altyapı ve Teknik imkansızlıklar nedeniyle e-irsaliyenin düzenlenemediği durumlarda matbu sevk irsaliyesi ile e-İrsaliye aynı anda düzenlenecek olup, düzenlenen matbu sevk irsaliyesinin üzerinde e-İrsaliyeye ait belge numarası ve belge düzenleme tarihi ve zamanı bilgilerine yer verilecektir. (İnternet bağlantısının olmadığı/bağlantı kurulamadığı durumlarda e-İrsaliye offline olarak oluşturulacaktır. Bağlantı geldikten sonra matbu sevk irsaliyesine istinaden offline oluşturulan e-irsaliye, GİB tarafından özelleştirilen “Matbudan Dönüştürülen e-İrsaliye” tipinde gönderilecektir.) Söz konusu sevk irsaliyesinin üzerine “e-İrsaliyesi ayrıca düzenlenmiştir.” ibaresi yazılması zorunlu kılınmıştır. İrsaliyenin düzenleneceği yerde matbu irsaliye de bulunmuyorsa offline oluşturulan e-irsaliyenin görseli paylaşılacaktır.
• GİB’in, ilgili diğer kamu kurumlarının, ispat edilmesi kaydıyla mükellefin ve/veya özel entegratörün bilgi işlem sistemlerinde meydana gelen arıza, kesinti, bakım halleri ile yine ispat edilmesi kaydıyla mal mührün arızalanması, çalışmaması süresince veya mücbir sebep durumlarında e-irsaliye yerine matbu irsaliyeler kullanılabilir. Bu kullanım nedeniyle herhangi bir cezai işlem uygulanmaz.
• Mükelleflerin, sistem arızaları veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur.

Kılavuzun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.