Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından getirilen “e-Döviz Alım Belgesi” ve “e-Döviz Satım Belgesi” olarak düzenlenmesi zorunluluğu ile ilgili detayları Yalçın Tercan yazdı. e-Döviz Alım-Satım Belgesi uygulamasına dahil olan firmalar başvurdukları ayın sonuna kadar döviz alım satım belgelerini kağıda basılı olarak düzenlemeye devam edebilecek.
Yazı: Yalçın Tercan, İdea Teknoloji Çözümleri
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) ve 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin vermiş olduğu yetkiye istinaden, döviz alım ve satım faaliyetinde bulunan yetkili müesseselere 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren düzenleyecekleri döviz alım ve döviz satım belgelerini “e-Döviz Alım Belgesi” ve “e-Döviz Satım Belgesi” olarak düzenlemeleri zorunluluğu getirilmiştir.
Bu nedenle kapsam dahiline alınan yetkili müesseselerin 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde belirtilen hazırlıklarını yapmaları 1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri belgeleri “e-Döviz Alım Belgesi” ve “e-Döviz Satım Belgesi” olarak düzenlemeleri gerekmektedir.
e-Döviz Alım-Satım Belgesi Uygulaması
e-Döviz Alım-Satım Belgesi uygulaması, döviz alım ve satım faaliyetinde bulunan yetkili müesseseler dahil olmak üzere ilgili mevzuat gereğince döviz alım-satım belgesi düzenleyebilen tüm mükellefler tarafından kağıt ortamda düzenlemekte olan Döviz Alım Belgesi ve Döviz Satım Belgesi’nin, elektronik ortamda düzenlenmesi, muhatabına talebi doğrultusunda elektronik veya kağıt ortamda iletilebilmesi, elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilebilmesine imkan veren uygulamadır.
e-Döviz Alım-Satım Belgesi Uygulaması kapsamında döviz alım-satım belgelerinin elektronik ortamda elektronik belge olarak oluşturulmasına ilişkin teknik hususlar ebelge.gib.gov.tr web adresinde yayımlanan e-Döviz Alım Satım Belgesi Teknik Kılavuzu’nda açıklanmıştır. e-Döviz Alım Satım belgeleri, elektronik belge olarak bu kılavuzda belirtilen şekilde düzenlenip, muhatabına talebi doğrultusunda elektronik veya kağıt ortamda iletilecektir. Ayrıca bu belgeler GİB e-Döviz Alım-Satım Belgesi uygulamasına, uygulamadan yaralanma yöntemine göre özel entegratör veya direkt entegrasyon vasıtasıyla gönderilecektir.
1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla e-Döviz Alım-Satım Belgesi uygulamasına dahil oldum ne zamana kadar kağıt süreçlerime devam edebilirim?
Yetkili müesseseler uygulamaya zorunlu olarak dâhil oldukları tarihten itibaren düzenleyecekleri “Döviz Alım” ve “Döviz Satım” belgelerini ilgili genel tebliğde belirtilen istisnai durumlar haricinde e-Döviz Alım-Satım Belgesi olarak bu tebliğde belirtilen usul ve esaslara göre düzenlemek ve alıcılarının talebi doğrultusunda elektronik ya da kağıt ortamda teslim etmek zorundadır.
Muhatabına kâğıt ortamda teslim edilen e-Döviz Alım-Satım Belgesinin, yetkili müessese tarafından kaşe veya damga tatbik edilmek ve ıslak imza ile (veya noter onaylı imzanın elektronik ortamda belge üzerine uygulanması suretiyle hazır imzalı olarak) imzalanarak teslim edilmesi esastır.
e-Belge olarak düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin kâğıt olarak düzenlenmesi veya hiç düzenlenmemesi durumunda ilgili tebliğe göre düzenlenen her belge için özel usulsüzlük cezası kesilir.
Ancak GİB sisteminde veya e-Belge uygulamalarına taraf olan diğer kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi işlem sistemlerinde meydana gelen arıza, kesinti ile bu sistemlerde yapılan bakım işlemlerinde , ispat veya tevsik edilmek kaydıyla, mükellefin ya da GİB’den izin almış özel entegratör kuruluşların bilgi işlem sistemlerinde meydana gelen arıza, kesinti ile bu sistemlerde yapılan planlı bakım (yazılı bildirimde belirtilen süre ile sınırlı kalmak kaydıyla), ispat veya tevsik edilmek kaydıyla, kullanılmakta olan mali mührün veya elektronik imza aracının arızalanması veya çalınması (yeni mali mühür veya elektronik imza aracının temini süresince) ve Bakanlık veya Başkanlık tarafından e-Belge uygulamalarına ilişkin olarak yayımlanan genel tebliğ, sirküler ve teknik kılavuz ve duyurularda, belgelerin e-Belge yerine kâğıt olarak düzenlenmesine izin verilmesi gibi nedenlerle, kanunen düzenlenmesi gereken sürenin geçirilmemesi kaydıyla, kâğıt olarak düzenlenmesi durumunda özel usulsüzlük cezası kesilmez.
Diğer taraftan tebliğe konu e-Belge uygulamalarına dâhil olan mükellefler, uygulamaya dâhil oldukları tarihin içinde bulunduğu ayın (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7’inci günün) sonuna kadar söz konusu belgeleri kâğıt ortamda da düzenleyebilirler. Ancak aynı işlem için e-Belge veya kâğıt ortamdaki belgelerinden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir. e-Belge uygulamalarına dahil olunan tarihin ait olduğu ayın sonundan (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7’inci günden) itibaren, belgelerin e-Belge olarak düzenlenmesi zorunlu olup, kağıt ortamda belge düzenlenmesi halinde kanunda yazılı cezalar tatbik edilir.
Buna göre e-Döviz Alım-Satım Belgesi uygulamasına dahil olan firmalar başvurdukları ayın sonuna kadar döviz alım satım belgelerini kağıda basılı olarak düzenlemeye devam edebilir.
Örnek vermek gerekirse 1 Ocak 2021 tarihinde e-Döviz Alım-Satım Belgesi uygulamasına dahil olan firmalar 31 Ocak 2021 tarihine kadar mevcut kağıt süreçlerine devam edebilecekler, 1 Şubat 2021 tarihinden itibaren e-Döviz Alım-Satım Belgesi düzenlemek zorunda olacaktır.
