• ÖKC Mali Rapor / Z Raporunun elektronik ortamda bildirilmesi ile ilgili zorunluluk ne zaman başlıyor?

  31 Ekim 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 502 Sıra No'lu Tebliğ ile güncellenen 483 no.lu VUK Genel Tebliğine göre öKC günlük kapanış (Z) raporlarına ait mali raporların (öKC Mali Raporu) bildirimi zorunluluğu 01 Ocak 2019'ta başlayacaktır.

• Zorunluluk kapsamında ilk olarak hangi aya ait satışlar raporlanacaktır?

öKC'lerinizin mali bilgilerinde geriye dönük bilgiler istenmeyecektir. öKC (Z) raporlarına ait mali bilgilerin dönemi aylık dönem olarak sabitlenmiştir.öKC (Z) raporlarına ait mali bilgiler, aylık dönemler bazında olmak üzere ve tercih edilen bildirim yöntemiyle, ilgili olduğu ayı takip eden ayın 24'üncü günü sonuna kadar GİB'e elektronik olarak gönderilmelidir. Buna göre ilk göndereceğiniz dönem Ocak 2019 ayına ait bilgileri içermelidir.

Bununla birlikte söz konusu mükelleflerden, tercihte bulunmayanların, öKC'lerden gerçekleştirilen satışlara ait mali bilgilerin bildirimini, aylık dönemler itibarıyla "İnteraktif Vergi Dairesi Portalı" üzerinden yerine getirecekleri kabul edilecektir. Mali Rapor bildirimi yöntemi tercihi daha sonra istenirse değiştirilebilecektir.

• İlgili ayda öKC cihazı ile ilgili satış yapılmamışsa elektronik ortamda bildirim yapılmalı mıdır?

Firma adına kayıtlı öKC cihazları bulunuyorsa, firmanın elektronik ortamda Z Raporu/öKC Mali Raporu bildirim kaydını oluşturması ve öKC'lerden hiç satış yapılmamış olsa da aylık dönemler halinde öKC mali bildiriminin öKC bazında (sıfır olarak) gönderilmesi gereklidir.

• Elektronik ortamda Z raporu bildirimi yapma zorunluluğu olan firmalar e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura uygulamasına geçmek zorunda mıdır?

Bilindiği üzere öKC Mali Rapor bildirim kılavuzunun "öKC Mali Raporu bildiriminde dikkat edilecek diğer hususlar" bölümünün 5.1. Bendinde, bildirim yöntemine ilişkin olarak, "433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında, e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerden, 483 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (489 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile güncellenen hali) 4'üncü maddesinin (b) bendinde belirtilen yöntem ile öKC Mali Raporunu elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) bilgi sistemlerine bildirmeyi tercih edecekler, söz konusu imkandan yalnızca özel entegratörlerin bilgi işlem sistemi aracılığı ile yararlanabilirler" ifadesine yer verilmiştir.

Bu açıklamaya göre, öKC mali rapor bildirimini özel entegratör aracılığı ile yapmak isteyen mükelleflerin söz konusu imkandan yararlanmak için ayrıca e-Arşiv uygulamasına dahil olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle e-Arşiv uygulamasına geçmek gerekmediğinden, e-Arşiv Fatura düzenleme zorunluluğu da bulunmamakta olup, mevcutta olduğu gibi matbu fatura belgesi düzenlemeye devam edebilirler.

• Tercih bildirimi ekranında listelenen öKC'lerle mükellefin sahip olduğu öKC'ler arasında bir farklılık olduğu değerlendiriliyorsa ne yapılması gerekir?

Tercih bildirim ekranında, mükellef adına GİB sisteminde kayıtlı bulunan (görünen) eski ve yeni nesil öKC'lerin listesine, söz konusu cihaz bilgilerinin mükellefler tarafından da kontrol edilebilmesi amacıyla yer verilmiştir. Listelenen öKC bilgileri, "Yeni Nesil öKC listesi" ve "Eski Nesil öKC listesi" linklerine tıklanarak görüntülenebilir. Kontrol sonrasında söz konusu listede yer alan öKC bilgilerinde hata veya eksiklik olduğu değerlendiriliyorsa; "Eski Nesil öKC'ler" için bağlı bulunulan vergi dairesine, "Yeni Nesil öKC'ler" için ise ilgili yetkili öKC servisine gerekli tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte başvuruda bulunarak gerekli düzeltme işlemlerinin yaptırılması gerekmektedir.

GİB'e aylık dönemler ve öKC'ler bazında bildirimlerin yapılacak olması nedeniyle, GİB sisteminde yer alan bilgiler ile cihazın ruhsat vb. belgelerinde yer alan bilgilerinin aynı olmasının sağlanması bildirimlerin doğruluğunun sağlanması bakımından önemlidir. Cihazların bilgilerinin kontrol edilip, düzeltme işlemlerine başlanması, mükelleflerin elektronik ortamda bildirim yöntemi tercih başvurusunu tamamlamalarına engel oluşturmaz.

ödeme Kaydedici Cihaz listesine "İnteraktif Vergi Dairesi" uygulamasında "Sorgulamalar" sekmesinin altında yer verilen "ödeme Kaydedici Cihaz Bilgilerim" bölümünden de erişilebilir.

• öKC mali bilgilerinin GİB'e hiç bildirilmemiş ya da süresi içinde bildirilmemiş ya da hatalı olarak bildirilmiş olduğunun tespiti halinde uygulanacak cezai müeyyide nedir?

483 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin "Sorumluluk ve Cezai Müeyyide" başlıklı 13'üncü maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca; perakende mal satışları ve hizmet ifalarına ilişkin olarak öKC'lerden düzenlenen öKC Günlük Kapanış (Z) raporlarına ait elektronik ortamda hazırlanıp belirtilen yöntemlerden biri ile GİB'e iletilme zorunluluğu getirilen mükellefler, mali raporların içeriğinde yer verdikleri mali bilgilerin doğruluğundan sorumludurlar.

İstenilen mali bilgileri (öKC bazında aylık toplam satış tutarı bilgisi ile aylık toplam hesaplanan KDV tutarı bilgisidir) bu tebliğin 5'inci maddesine dayanılarak hazırlanan kılavuzda belirlenen format, standart ve iletim yöntemine uygun olarak ve belirlenen süreleri içinde (bir aylık döneme ilişkin bildirim ilgili aya ilişkin 1 no.lu KDV beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar) elektronik ortamda GİB bilgi sistemlerine iletilmediğinin veya yapılacak denetimler neticesinde söz konusu rapor ile bildirilmiş olan mali bilgilerin eksik veya yanlış bildirildiğinin tespiti hallerinde mükelleflere, her bir tespite ilişkin olarak 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355'inci maddesinde yazılı özel usulsüzlük cezası tatbik edilecektir.

öKC günlük kapanış (Z) raporlarına ait elektronik ortamda hazırlanıp GİB'e iletilen Mali Raporların elektronik ortamda saklanması ve istenildiğinde elektronik araçlar ve ortamlar vasıtasıyla ibraz edilmesi de gerekmektedir. Belirtilen muhafaza ve ibraz yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen mükelleflere; her bir tespite ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355'inci maddesinde yazılı özel usulsüzlük cezası tatbik edileceği gibi ayrıca işlenen fiile uygun olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununda öngörülen diğer cezai müeyyideler de uygulanabilecektir.

• öKC'lerden gerçekleştirilen satışlar nedeniyle GİB'e elektronik ortamda bildirilmesi gereken Aylık Satış Tutarı ve KDV bilgileri öKC'den nasıl temin edilecektir?

Bildirime konu edilmesi gereken öKC mali bilgileri esas itibarıyla; öKC bazında ve bir aylık dönem içinde gerçekleştirilen satışlara ilişkin "Toplam Satış Tutarı" ile "Toplam KDV tutarı" bilgileridir. Bu bilgilerin, aşağıda belirtilen yöntemlerden herhangi biriyle elde edilmesi mümkündür:

1. Kullanılmakta olan ödeme kaydedici cihazlardan alınan "öKC günlük Z Raporları"nda yer alan bilgilerin konsolide edilmesi (toplanması) suretiyle aylık döneme ait "Toplam Satış Tutarı" ile "Toplam KDV Tutarı" hesaplanarak öKC Mali Raporuna dahil edilebilir.
2. Kullanılmakta olan ödeme kaydedici cihazlardan alınan aylık döneme ait "Mali Hafıza Raporları"nda (Mali Hafıza Raporunun alınması aşamasında başlangıç tarihi olarak ilgili ayın ilk günü, bitiş tarihi olarak da ilgili ayın son gününün girilmesi suretiyle) yer alan bilgilerden ilgili aya ait "Toplam Satış Tutarı" ile "Toplam KDV Tutarı" bilgileri öKC Mali Raporuna dahil edilebilir.
3. ödeme Kaydedici Cihazları, Kurumsal ERP sistemleri ile entegre bir şekilde kullanan işletmelerde, öKC'den düzenlenen her fişe ait satış bilgilerinin ERP sisteminde de takip edilmesi mümkün olduğundan, ilgili ERP sistemlerinden aylık döneme ait "Toplam Satış Tutarı" ile "Toplam KDV Tutarı" bilgileri temin edilerek öKC Mali Raporuna dahil edilebilir. Bu suretle ERP sistemlerinde temin edilen bu verilerin öKC'lerde kayıt altında olan verilerle aynı olmasından ve doğruluğundan doğan sorumluluk mükelleflere ait olacaktır.

• Akaryakıt istasyonlarında kullanılan ödeme kaydedici cihazlardan gerçekleştirilen satışlara ait mali bilgilerin bildirilmesi gerekmekte midir?

öKC Mali Raporu (aylık) bildirimi esas itibarıyla genel perakende işletmelerindeki eski nesil öKC'lerle ilgili olup, akaryakıt istasyonlarında akaryakıt pompalarına bağlanan öKC'lere yönelik değildir. Akaryakıt istasyonlarındaki öKC'lere ait (market bölümlerindeki akaryakıt dışındaki mal ve hizmetlerin satışında kullanılan öKC'ler hariç) aylık mali rapor bildirimi, başkanlıkça özel bir düzenleme yapılıp duyurulmadığı sürece, yapılmayacaktır. Akaryakıt istasyonlarının market bölümlerinde akaryakıt satışları dışında kalan mal ve hizmet satışlarının gerçekleştirilmesinde kullanılan eski nesil öKC'lerin aylık döneme ait satış bilgisi (Toplam Satış Tutarı, Toplam KDV Tutarı), mükellefin tercih bildiriminde bildireceği yöntemlerden biri ile GİB'e elektronik ortamda bildirilmesi gerekmektedir.

• Gerçekleştirilecek bildirimlerin görüntülenmesi ve güncelleme işlemleri nasıl yapılacaktır?

öKC (Z) raporlarına ait mali bilgiler aylık dönemler bazında olmak üzere ve tercih edilen bildirim yöntemiyle, ilgili olduğu aya ait 1 no.lu KDV beyannamesinin verilme süresi içinde GİB'e elektronik olarak iletildikten sonra, söz konusu bildirimlerin kontrol edilebilmesi ve hatalı bildirimlerin düzeltilmesini sağlamak üzere İnternet Vergi Dairesi ekranlarında, bildirimlerin aylık veya cihaz bazında görüntülenmesine imkan veren ekranlar aracılığıyla görüntüleme işlemleri yerine getirilebilecektir. 483 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin "Sorumluluk ve Cezai Müeyyide" başlıklı 13'üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasında belirtildiği üzere perakende mal satışları ve hizmet ifalarına ilişkin olarak öKC'lerden düzenlenen öKC günlük kapanış (Z) raporlarına ait elektronik ortamda hazırlanıp belirtilen yöntemlerden biri ile GİB'e iletilme zorunluluğu getirilen mükellefler, mali raporların (aylık satış raporu) içeriğinde yer verdikleri mali bilgilerin doğruluğundan sorumludurlar.

Bildirimi yapılmış bir döneme (aylık dönem) ilişkin bilgilerin sehven hatalı olarak bildirildiğinin mükellefler tarafından değerlendirilmesi halinde, mezkur 483 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde öngörülen cezai sorumluluk saklı kalmak koşuluyla (bildirim süresinden sonra düzeltme yapılması durumunda cezai sorumluluk söz konusu olabilecek olup, bildirim süresi içinde yapılan düzeltmelerle ilgili herhangi bir cezai sorumluluk söz konusu olmayacaktır) gerekli düzeltme, güncelleme işlemleri yapılabilecektir.

Görüntülenen bilgilerin güncelleme işlemleri tercih edilen bildirim yöntemi ile aynı usulle gerçekleştirilecektir. Bir başka ifadeyle, bildirimlerini İnternet Vergi Dairesi üzerinden gerçekleştireceğini bildiren mükellefler gerekli güncelleme işlemlerini de İnternet Vergi Dairesi üzerinden gerçekleştirecek olup, diğer yöntemlerle bildirimlerini gerçekleştiren mükellefler ise güncelleme işlemlerini tercih edilen bildirim yöntemi (e-Arşiv Fatura özel Entegratörleri üzerinden veya öKC TSM Merkezi üzerinden) aracılığıyla ve "Perakende Mal Satışları İle Hizmet İfalarına İlişkin Mali Rapor Bildirim Kılavuzu"ndaki esaslara göre elektronik ortamda gerçekleştirecektir.