YN ÖKC ve Eski Nesil ÖKC kullanımına göre perakende satışlarda ÖKC fişi ya da e-arşiv fatura düzenlenmesi gereklilikleri ve POS kullanımı ilgili bilgileri bu yazıda bulabilirsiniz.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 232 nci maddesine göre, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:

1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara,
2. Serbest meslek erbabına,
3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara,
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere,
5. Vergiden muaf esnafa,

sattıkları mal veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

Yukarıdakiler dışında kalanlara satılan mal ve verilen hizmet bedelinin 1000 TL' yi geçmesi veya bedeli 1000 TL' den az olsa dahi muhatabının istemesi halinde malı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir.

ÖKC mecburiyeti, ÖKC fişi veya fatura düzenlenmesi gereği

3100 sayılı KDV Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları (ÖKC) Kullanma Mecburiyeti Hakkında Kanuna göre ise satışı yapılan malların ticaretini yapanlar dışındaki kimselere (perakende satışlar) satan veya aynı kimselere hizmet veren tüccarlar, ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetindedirler.

Buna göre yukarıdaki şartlar dahilinde nihai tüketiciye yapılan 1000 TL altındaki satışlarda ve nihai tüketicinin özellikle fatura istememesi durumunda ÖKC fişi verilmesi zorunludur. Nihai tüketicilere 1000 TL'nin üzerinde yapılan satışlarda veya müşterinin istemesi durumunda da satıcı ÖKC kullansa bile fatura verilmek zorundadır. Bu durumda ister yeni nesil ÖKC cihazı isterse eski nesil ÖKC cihazı kullanılsın satıcı e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı ise e-arşiv fatura değilse matbu fatura düzenlenmek zorundadır.

YN ÖKC mecburiyeti ve ÖKC muafiyeti, e-arşiv fatura kullanım şekilleri

426 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile, perakende satış yapan mükelleflere VUK'a göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde "Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları (YN ÖKC)" kullanma mecburiyeti getirilmiştir. Bu doğrultuda e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura ile belgelendirilen perakende mal ve hizmet satışlarında mağazalarda ödeme yapılıp belge düzenlenmesi gereken her satış veya hizmet ifasının gerçekleştiği noktalarda ayrı ayrı olmak üzere yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanılması gerekmektedir. Fatura (e-fatura-e-arşiv fatura dahil) ile belgelendirilen satışlarda ise fatura belgesi ile birlikte YN ÖKC'den bilgi fişleri düzenlenmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, 483 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin "Tüm satışlarında e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura düzenleyen mükelleflerin ÖKC kullanım muafiyeti" başlıklı 6. maddesinde belirlenen işletme büyüklüğü ölçüleri ile ödeme kaydedici cihaz veya fatura düzenleyen sistem sayısı koşullarını sağlamak şartıyla gerekli tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte, bağlı olduğu vergi dairesine yazılı olarak başvuruda bulunan mükelleflere ÖKC kullanma muafiyeti getirilmiştir. Bu kapsamdaki mükellefler perakende satışları için sadece e-arşiv fatura düzenleyebilecekler ve ayrıca ÖKC bulundurma zorunlulukları bulunmayacaktır.

YN ÖKC ve Eski Nesil ÖKC ile POS cihazı kullanımı

Perakende mal satışı ve hizmet ifaları ile ilgili olarak yapılacak tahsilatlarda kullanılacak banka POS cihazlarının YN ÖKC'lerden, YN ÖKC firmasının sorumluluğu çerçevesinde yapılacak entegrasyonla kullanması mümkündür. Ayrıca bu POS cihazları YN ÖKC'den bağımsız bir şekilde tahsilat amaçlı olarak kullanılamaz.

Öte yandan, 483 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin 6'ncı maddesinde belirtilen ÖKC kullanımından muafiyet koşullarının sağlanması halinde ise faaliyetlerinde ÖKC kullanım zorunluluğu sona ereceğinden harici banka POS cihazlarının banka vb. kuruluşlara ait tahsilat işlemlerinde kullanılması mümkündür.

488 ve 489 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile yapılan yeni düzenlemeler uyarınca; eski nesil ÖKC'si bulunan tüm mükellefler herhangi bir başvuru ve işletme büyüklüğü ölçüsü şartına bağlı olmaksızın söz konusu cihazlarını 10 yıllık kullanım süresi aşılmış olsa dahi ekonomik ömürleri de dikkate alınacak şekilde cihazların mali hafızaları doluncaya veya mali hafızanın değişimini gerektiren bir durum oluşuncaya kadar kullanma imkanı verilmiştir. Yeni düzenlemeler sonrasında; hali hazırda değişime tabi tutulmamış olan Eski Nesil ÖKC'leri bulunan mükellefler (Seyyar EFT-POS cihazı yerine EFT-POS özellikli YN ÖKC kullanma mecburiyeti getirilenler hariç), söz konusu cihazlarını herhangi bir başvuru ve işletme büyüklüğü ölçüsü şartına bağlı olmaksızın mali hafızaları dolduruncaya kadar kullanabileceklerdir.

Eski nesil ÖKC'lerini mali hafızaları doluncaya veya mali hafızanın değişimini gerektiren bir durum oluşuncaya kadar kullanma imkânı getirilen mükellefler, mağazalarında ÖKC bulundurma zorunluluğu bulunmakla beraber e-arşiv fatura uygulamasına kayıtlı iseler satışlarında e-arşiv fatura veya ÖKC fişi vermekte serbesttirler. Ancak kanununda belirtilen hallerde fatura düzenleme zorunluluğu bulunduğundan bu durumlarda fatura düzenlemeleri zorunludur. Eski nesil ÖKC kapsamındaki fatura (e-fatura-e-arşiv fatura dahil) ile belgelendirilen satışlarda fatura belgesi ile beraber bilgi fişi düzenlemeyecekleridir. Perakende mal satışı ve hizmet ifaları ile ilgili olarak yapılacak tahsilatlarda banka POS cihazlarının banka vb. kuruluşlara ait tahsilat işlemlerinde kullanabileceklerdir.

Perakende Satışlarda ÖKC Kullanımı: Özellikli Durumlar

[i]GİB'in izin vermesi durumunda kullanılabilir