e-İhracat Fatura uygulaması şirketler için pek çok soruyu da beraberinde getirdi.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan soru ve yanıtlar içinden sizin için en sık sorulanları seçtik:

1- Yurt dışına düzenlenen hizmet faturaları e-İhracat Fatura şeklinde mi düzenlenmeli?

e-Fatura kayıtlı kullanıcılarının düzenleyeceği ihracat faturalarının e-Fatura olarak düzenlenmesi zorunluluğu sadece mal ihracında söz konusu. Hizmet ihracı bu kapsamda olmayıp eskisi gibi gönderici e-Arşiv kullanıcısı ise e-Arşiv Fatura, değilse kağıt fatura olarak düzenlemeye devam edecek.

2- Serbest Bölgelerdeki şirketlere düzenlenen e-Faturalar, alıcı da e-Faturaya kayıtlı bir kullanıcı ise e-İhracat Faturası olarak mı düzenlenmelidir?

Serbest bölgedeki alıcıya düzenlenen fatura Gümrük Beyannamesi (GB) ekinde düzenlenen bir faturaysa ihracat e-Faturası olarak düzenlenmeli. Serbest Bölge işlem formu vb. başka bir belge ekine alındığı durumlarda, alıcı da e-Fatura mükellefi ise eskisi gibi e-Fatura olarak düzenlenecek. Alıcı e-Faturaya kayıtlı değilse ve gönderici e-Arşiv mükellefi ise e-Arşiv Fatura düzenleyecek, değilse kağıt fatura düzenlenecek.

3- Yurt dışına çıkışlarda düzenlenen proforma faturalar e-İhracat Fatura kapsamında mı?

Proforma fatura 213 sayılı vergi usul kanununda kabul edilen gerçek bir fatura olmadığından ve bir teklif olarak kabul edildiğinden kağıt ortamda düzenlenmeye devam edecek.

4- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (GTB) üzerinden giden e-Faturalar, alıcı firma olan Serbest Bölgedeki şirketin e-Fatura posta kutusuna düşecek mi? Serbest Bölgedeki e-Fatura kayıtlı kullanıcısı olan alıcı firmaya faturanın teslimi nasıl olacak?

Gümrük Beyanamesi ekinde çıkan bir e-Fatura olduğu için fatura gönderilirken GTB'nin Vergi Kimlik Numarası (VKN) seçilerek gönderilmeli. Böylece elektronik olarak düzenlenen fatura GTB'nin posta kutusuna düşecek. Serbest bölgedeki alıcı e-Fatura kullanıcısı ise faturanın XML hali elektronik bir kanaldan (mail vb.) alıcıya ulaştırılmalı.

5- İhracatta e-Fatura kesmeye başlayan firma 01.07.2017 tarihine kadar kağıt fatura da kesebilir mi?

Evet, 01.07.2017 tarihine kadar kağıt fatura kesilebilir.

6- Tescil alınana kadar yapılacak e-Fatura iptali kim tarafından ve nasıl yapılacak?

Fatura iptali https://efatura.gtb.gov.tr adresinden yapılabilecek. GTB'nin e-İhracat Fatura portalına giriş yapılabilmesi için mükelleflerin ilgili Gümrük Müdürlükleri'nden Bilge Programı üzerinde bulunan aşağıdaki yetkilerden uygun olanı almaları gerekmektedir.

• ft-Firma Temsilcisi
• fs-Firma Sahibi
• mf-Firma Müşaviri
• yf-Firma Müşavir Yardımcısı
• gm-Gümrük Müşaviri
• yg-Gümrük Müşavir Yardımcısı
• rk-Resmi Kuruluş
• sh-Şahsi Detaylı Beyan

Yalnızca belge numarası görüntülemek isteyen mükelleflerin ise "IF-İthalatçı/İhracatçı Firma" yetkisi almaları yeterli bulunmaktadır.

7- 23 Haneli referans numarasının fatura görüntüsünde yer alma zorunluluğu var mı?

Hayır, Söz konusu referans numarası e-Faturanın GTB sistemlerine iletilmesine müteakip, GTB tarafından oluşturulduğu için e-Fatura üzerinde gösterimi mümkün değil. Söz konusu numara GB'nin hazırlanması aşamasında 0886 belge kodu ile GB'ye aktarılacak.

8- e-İhracat Faturada bulunması zorunlu alanlar nelerdir?

e-İhracat Faturası mevcut faturada olması gereken alanların yanında GTB yönetmeliğinde madde 115'te belirtilen, "bir faturada olması gereken alanlar"ı da içerecek şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Dolayısıyla e-İhracat Faturası hem vergi mevzuatı hem de gümrük mevzuatına tabi bir belge. e-İhracat Faturada bulunması zorunlu alanlar şunlardır :

• Eşyanın Birim Fiyatı
• Satış Bedeli (Birim*Fiyat=toplam olarak)
• Teslim Şartı
• Eşya Miktarı (kilo, metre, adet vs ile beraber)
• Eşyanın bulunduğu kabın cinsi ve nevi
• Eşyanın bulunduğu kabın numarası
• Eşyanın bulunduğu kabın adedi
• Eşyanın bulunduğu kabın markası
• Eşyanın Teslim ve Bedelinin ödeme Yeri
• Eşyanın gönderilme şekli
• Eşyanın gönderilme şekli havayolu ise detayları
• Eşyanın gönderilme şekli karayolu ise detayları
• Eşyanın gönderilme şekli demiryolu ise detayları
• Eşyanın gönderilme şekli denizyolu ise detayları
• Satıcının Bağlı olduğu Vergi dairesi
• Satıcının Vergi No
• GTİP No
• Mal hizmet satırları için gümrük takip no
• Malı satın alan firmanın unvanı
• Malı satın alan kişi bilgileri (firma değilse)
• Malı satın alan firmanın resmi unvanı
• Malı satın alan firmanın ilgili ülkedeki VKN
• ödeme yapılacak hesap no (swift, IBAN no)
• ödeme şekli/şartları (peşin, vadeli)
• ödeme kanalı

9- Eşyanın bulunduğu kabın adedi zorunlu ve karşılaştıracak alan mıdır? Birkaç farklı ürün kalemi örneğin tek pakette gönderilecekse bu alan nasıl doldurulmalı?

Bu alan her ne kadar GTB mevzuatı açısından zorunlu olsa da sahada uygulanmadığı görülüyor. Bu nedenle yayınlanan yeni şematrona göre teknik olarak doldurulması zorunlu bir alan değil.

10- Faturaların Türkçe/İngilizce iki dilde olması şekilsel olarak kabul edilebilir mi? Sadece İngilizce olduğu durumlarda GİB ve GTB gerekli kontrol ve onayı yapabilecek mi?

İhracat faturalarıyla sınırlı kalmak kaydı ile faturaların İngilizce veya farklı bir dilde düzenlenmesi mümkün. İstenmesi halinde e-Faturalarda yabancı dil ve Türkçe bir arada da kullanılabilir. Ancak eşyanın tanımı aynen yazılmalı.

11- Gümrük idareleri kendilerine onay için gönderilen faturaları ne kadar sürede onaylar, gecikmeler yaşanabilir mi?

İhracat işlemleri kapsamında GİB'e gönderilen e-Faturalar anında GTB sistemlerine iletilecek olup, saniyeler içinde referans numarasını da içeren sistem yanıtı mükellefe e-Fatura sistemi üzerinden iletilecektir. GÇB tescil işlemi tamamlandıktan ve ihraç edilen malların yurt dışı çıkış işlemleri tamamlandıktan sonra mükellefler GTB Portalı üzerinden manuel olarak kabul yanıtını (içerisinde GÇB bilgisi ve intaç tarihini de barındırır) tetikleyebilmekte olup, GTB sisteminin otomatik olarak kabul yanıtı dönme uygulaması da başlamıştır.

12- e-Faturada GTB tarafından faturaların reddedilmesi hangi maddelere göre ayarlandı? Her yanlışlıkta doğrudan "ret" yanıtı mı gidiyor, yoksa sistem önden uyarıyor mu?

GB'nin hazırlanması aşamasında fatura ile GB arasında bir uyumsuzluk olması halinde sistem GB'nin tesciline izin vermeyecektir. Ayrıca GTB kendi tarafları için gerekli kontrolleri yaptıktan sonra malın çıkışını uygun görmezse de "ret" yanıtı gönderecektir.

13- 100 adetlik mal için 1 kalemlik fatura oluşturulmaktadır. Ancak beyanname tarafında menşei/gerek parti farklılığından dolayı bu 100 adetlik mal beyannamede 3 kalem olarak belirtilebiliyor. Böyle bir durumda beyannamede 3 kalem olarak göründüğü için faturada da 3 kalem olarak belirtilmesi mi gerekir?

GB ile fatura birbirini doğrulamalı. Faturanın bir satırında ne görünüyorsa GB'de de aynı şekilde görünmeli. Sistem e-Faturaları satır bazında kontrol ediyor.

14- Bedelsiz ihracatlar da e-Fatura kapsamında mıdır?

Bedelsiz ihracatta da mal çıkışında GB düzenlenip düzenlenmediğine göre e-İhracat Faturası düzenlenecek olup GB ekinde düzenlenmediği müddetçe, gönderici e-Arşiv kullanıcısı ise e-Arşiv Fatura, değilse kağıt fatura olarak düzenlemeye devam edecektir. Bununla birlikte bedelsiz gönderilen mallar bir GB ile çıkacaksa faturası mutlaka e-Fatura olmak zorundadır. Bilindiği üzere, e-Fatura kapsamında bedelsiz faturalar düzenlenebilmektedir.

Bedelsiz ihracat faturası düzenleyecek mükelleflerin e-Faturada "payableamount" (ödenecek tutar) alanına "sıfır" (0) yazması ve "Bilge Sistemi"nde beyanname açılırken bedelsiz alanını seçmesi gerekmektedir.

15- Gümrük Ticaret Bakanlığına sorularımızı nasıl iletebiliriz?

Gümrük Ticaret Bakanlığına e-İhracat fatura ile ilgili sorularınızı 444 8 482 numaralı telefon numarasından ya da http://gumruk.prizmaemys.com/web/basvuru.php numaralı çağrı merkezi adresinden iletebilirsiniz.

16- Uçak yüklemelerinde sistemden gelen ağırlık yerine ambar ağırlığı yazmak zorundayız. Bu durumda ihracat faturamız da mutlaka beyanname kilosundan düzenlenecek doğru mu?

Evet. GB bilgileri ile ilgili ihracat faturası bilgileri birbirini doğrulamalıdır. Aksi takdirde sistem hata verecek olup GB'nin tesciline izin vermeyecektir.

17- Teslim şekli EXW olan bir faturada gümrük masrafı için küçük bir tutar ekleniyor. e-Faturada da bu bir sıkıntı yaratır mı?

Hayır. Bu tür masraflar istenirse satır bazında kalem maliyetlerine eklenebileceği gibi fatura alt toplamında İndirim/Arttırım için kullanılan AllowanceCharge kısmında Arttırım olarak da yazılabilir.

18- Pilot olarak uygulanan yeni uygulamayla gümrüklerde tescil memuru incelemesi kaldırıldı, doğrudan muayene memuru beyannameyi kontrol etmektedir. Bu durumda e-Fatura düzeltmeleri nasıl yapılacak?

e-İhracat Fatura'da yetki kime verilirse kontrol ve kabul/ret yanıtı söz konusu yetkili tarafından verilir. Bununla birlikte ihracat faturasını düzenleyip gönderen ihracatçı da tescile kadar ret mekanizmasını kendisi de tetikleyebilecektir. Tescil aşamasından sonra ret yetkisi sadece GTP personeline bırakılmıştır.

19- Faturalar elektronik sistem üzerinde Gümrük onayına gönderileceğinden bu sistem kapalı olduğu durumda acil çıkış yapılması için hangi önlem alınmalı?

Bu durum için kağıt fatura ile işlem yapılması GİB açısından mümkündür. Gümrük açısından ise GTB'nin gümrükteki tüm işleyişi duracağından ve faturanın olup olmaması durumu değiştirmeyeceğinden Gümrük açısından sorun olmayacaktır. Ancak mükellefler bu yönteme yalnızca istisnai durumlarda başvurmalı ve istendiğinde zaruret halini tevsik edebilmelidir. Aksi takdirde 213 Sayılı VUK hükümlerine göre cezai yaptırımlarla karşılaşılabilir.

Diğer taraftan gerek GİB gerek GTB sistemlerinde fatura gönderiminde yaşanacak sorunlarla ilgili olarak 30.06.2017 tarihinde GTB tarafından yayınlanan 2017/7 sayılı genelge ve efatura.gov.tr adresinde yayınlanan 07.07.2017 tarihli duyuruda mükelleflerin mağdur olmamaları için gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır. Konuyla ilgili detaylı bilgiye ve ilgili duyuruya "Sistem aksaklıklarında kağıt faturaya izin çıktı" isimli yazımızdan ulaşabilirsiniz.

20-GTB Tarafından yayınlanan 2017/19 Sayılı 26.10.2017 tarihli Genelgeye göre serbest dolaşımda olmayan işlemlere ilişkin (transit ticaret) 3171 rejim kodlu Gümrük Beyannamesi düzenleneceği belirtilmiştir. Bu durumda transit ticaret kapsamındaki bu işlem de matbu (kağıt/e-arşiv) fatura kapsamında mı düzenlenmelidir?

Evet, yurt dışından Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ancak serbest dolaşıma sokulmadan antrepo rejimi altında depolanan eşyanın yurt dışına gönderilmesi maksadıyla kullanılan 3171 rejim kodlu "yeniden ihracat" (bu isimlendirme farklı bir çağrışım yapsa da Türkiye'ye kati ithal edildikten sonra ihraç edilen eşya ile karıştırılmamalı) için e-Fatura zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle bu kapsamda gerçekleştirilen ihracat işlemleri için matbu (Kağıt/e-Arşiv) fatura düzenlenmeye devam edilecektir.

21- Bedelsiz ihracat işlemleri için e- Fatura düzenlemeye çalışıyoruz, ancak ödeme şekilleri listesinde ödeme şekli karşılığını tam olarak bulamıyoruz. Hangi ödeme şeklini seçmeliyiz?

ödeme şekli kodlarından ihtiyaçlarınızı karşılayan bir kod yoksa ZZZ Mutually defined'ı kullanabilirsiniz.

22- Bazen tescil aşamasından sonra faturada hata olduğu farkediliyor. Redrese talebinde bulunulduğunda hatalı fatura boşa çıksa da red yanıtı gönderip o faturayı iptal edemiyoruz. Ne yapmamız gerekir?

GTB sistemi, önceden kabul uygulama yanıtı gönderdiği bir faturaya GÇB'ye redrese yapılarak tekrar red (iptal) uygulama yanıtı gönderilmesine izin vermemektedir. Bu nedenle boşta kalan bu faturalar için redrese talebinde bulunulan ilgili GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ'ne konuyla ilgili verilecek bir dilekçeyle başvurulması ve ilgili Gümrük Müdürlüğü tarafından gerekli kontroller yapıldıktan sonra Başkanlığımıza üst yazı ile bilgi vermesi ve gelen yazı üzerine tarafımızca yapılacak kontrollerden sonra ilgili faturalar 1230 başarısız koduna çekilebilecektir. (Redrese: Bilgisayarda BİLGE sistemiyle düzenlenen gümrük beyannanesinin gümrük idaresine sunulmasından sonra, gümrük idaresi tarafından beyanname üzerindeki olası hataların düzeltilmesidir.)

Kaynak: www.efatura.gov.tr

e-fatura.gov.tr'de yayımlanan "İHRACAT VE YOLCU BERABERİ EŞYA İHRACI (TAX FREE) FATURALARININ E-FATURA OLARAK DÜZENLENMESİ UYGULAMASINDA SIK SORULAN SORULAR" dokümanına ulaşmak için tıklayınız.