e-Fatura, e-Arşiv Fatura... İkisi arasında ne fark var, hangi amaçla kullanılıyor? Kafa karıştıran bu sorunun yanıtını veriyoruz.
e-Fatura uygulamasına geçişteki temel motivasyonu, Başbakanlık tarafından Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı (2011-2013) çerçevesinde yayımlanan Genelge kapsamında, vergi kayıp ve kaçağının yaygın ve yoğun olduğu sektörlerden başlamak üzere kayıt dışı ekonomi ile mücadeleye katkı sağlamak oluşturuyor.
e-Fatura;
- e-Fatura, B2B (Kurumlar arası) faturalaşma sürecini kapsar.
- e-Fatura uygulamasına kayıtlı taraflarca kullanılabilir.
- e-Fatura akışında tüm faturalar GİB tarafından bir ön kontrole tabi tutulur.
- e-Fatura uygulamasında, fatura gönderim sürecinde yapısal bir sorun (Örneğin VKN dijit kontrolü, alıcı ve göndericinin sistemdeki varlığı, elektronik sertifika alanın dolu olup olmadığı gibi e-Fatura temel yapısında olması gereken bilgiler varlığını kontrol içini yapılan ön kontroller)olduğunda alıcısına iletilmeden satıcıya fatura geri gönderilir. Hatalar düzeltildikten sonra alıcısına daha sağlıklı bir fatura gönderilmesi sağlanır.
- e-Fatura uygulamasında, fatura alımında red süreçleri de GİB merkezi platformu üzerinden yürütülür ve her aşama durum mesajları (Durum mesajları, e-fatura literatüründe "sistem mesajları" olarak ifade edilmekte olup konu hakkında detaylı bilgi için Gelir İdaresi Başkanlığı e-Fatura Uygulaması Sistem Yanıtı Şema Yapısı Kılavuzuna bakılabilir) ile anlık sorgulanabilir.
e-Fatura ile birlikte e-Arşiv Fatura uygulamasına geçişteki temel motivasyon ise kağıt faturayı tamamen ortadan kaldırmaya dayanıyor. e-Fatura uygulamasında sadece e-Fatura kayıtlı kullanıcılarına e-fatura düzenlenebilirken; e-Arşiv Fatura uygulaması bu kapsama dahil olmayan tüm mükellefleri kapsıyor. E-arşiv fatura düzenlenebilecek durumlar;
- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükellefleri ile olan ticari ilişkiler
- Nihai tüketicilere yapılan satışlar
- Kamuya düzenlenen faturalar
Böylece e-Fatura ile kapsanamayan tüm faturalaşma süreçleri de e-Arşiv Fatura ile firmanın elektronik faturalar havuzuna dahil ediliyor. Sonuç olarak da e-Fatura ve e-Arşiv Fatura kullanıcısı bir firma tüm faturalaşma süreçlerini elektronik ortama taşıyarak, kağıt fatura yönetim ve arşivleme yükünden tamamen kurtulabiliyor. Aynı zamanda firmanın düzenlediği faturalarını tek bir noktadan yönetebilmesine imkan sağlıyor. e-Arşiv Fatura ile matbu fatura düzenleme yükü ile birlikte, e-arşiv faturanın çıktısının irsaliye yerine kullanılabilmesi sayesinde matbu irsaliye yükü de kalkmış oluyor.
6 Nisan 2018'de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, Sıra No:433'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı'nın onaylanması durumunda, 1 Ocak 2019 itibarıyla 5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatına sahip mükelleflere e-Arşiv Fatura uygulaması zorunlu hale gelecek. (Edit: Geçiş tarihleri 19 Ekim 2019'da yayımlananan VUK Genel Tebliği Taslağı ile güncellenmiştir. )