Teknolojik gelişimler değişime yola açıyor ve beraberinde getirdiği yaratıcı yıkım kaçınılmaz oluyor. Vergi teknolojilerinde yaşanan yaratıcı yıkımı organizasyonuna yansıtmak isteyen kurumların, e-Faturanın göründüğünden daha fazlası olduğunu anlaması gerekiyor.

Teknolojik gelişimler değişime yola açıyor ve beraberinde getirdiği yaratıcı yıkım kaçınılmaz oluyor. Bugün benzer bir süreci e-Fatura özelinde biz Türkiye'de yaşıyoruz: e-Fatura kâğıt faturaya karşı galip geldi. CD çalarların kaset çalarlara, akıllı telefonların cep telefonlarına yaşattığını, bugün e-Fatura da kağıt faturaya yaşatıyor. e-Fatura kâğıt faturaya dayalı ticari süreçleri ortadan kaldırıyor; satış elamanından muhasebeye, bilgi işlemden denetime kadar bir işletmede var olan bütün iş akışlarını etkiliyor, değiştiriyor. e-Faturaya geçen bütün işletmeler ticari süreçlerini e-Fatura ile uyumlu hale getirmeye çalışıyor. Haliyle kâğıda dayalı iş süreçlerine alışkın satış elemanları, finansçılar, muhasebeciler, iç ve dış denetçiler, bilgi işlemciler gibi ilgili eski ve yeni birçok paydaş bu değişimden etkileniyor, buna karşı direnç gösteriyor, uyum sağlamakta zorluk çekiyor.

e-Faturada yaratıcı yıkımın öncü kurumları: Özel entegratörler

Teknolojik her yenilikte olduğu gibi e-Fatura da işletmelerde şimdiye kadar var olan birçok süreci kökünden etkiliyor; işletme içinde ve dışındaki taraflar üzerinde yaratıcı yıkım etkisi gösteriyor. e-Fatura işletme faaliyetlerine hız ve verimlilik kattığı gibi, kamunun modernizasyonuna da katkı sağlıyor. e-Fatura ile gelen bu yaratıcı yıkım bir bütün halinde bakıldığında işletmelerin ve ekonominin geneli için oldukça verimli sonuçlar doğuruyor.

e-Fatura, e-Defter hizmetlerinin özel entegratörlerden sağlanması sonucu, işletmelerin faturalaşma birimlerinde çalışan personele ya da e-Faturaların muhasebe sistemleri ile entegrasyonunun gerçekleştirilmesiyle, muhasebe ofislerinde bu işler için istihdam edilen personelin daha farklı alanlarda kullanılmasına yol açtı. e-Faturanın iletimi de elektronik ortamda gerçekleştirildiği için, fatura taşıyan PTT ile kargo şirketleri gibi kurumların buradan kaynaklanan gelirlerine de son verdi. Defter tasdiklerinden alınan noter tasdik ücretleri e-Deftere geçişle birlikte son bulduğundan noterlerin bu kapsamda elde ettikleri gelirler azaldı. e-Fatura ve e-Defter belki de en önemli darbeyi matbaacılık sektörüne vurdu. Çünkü artık bu kurumların "Maliye onaylı fatura basma" izinlerinin bir anlamı kalmadı. e-Defter dolayısıyla kağıt defter de basmaları artık söz konusu değil. e-Fatura ve e-Defterin denetim süreçleri kâğıt ortamındakilerden farklı olacağından yeminli mali müşavirler, mali müşavirler ve denetçilerin de kendilerini bu yeni duruma uydurmaları şart. Elbette bu kurumların veya mesleklerin tamamen ortadan kalkmaları söz konusu değil. Bunların, e-Fatura ile gelen bu yeni duruma uyum sağlamaları şart.

Bundan sonra ne olacak?

Son dönemlerde daha sık duymaya başladığımız bir Çin atasözü şöyle der: "Değişim rüzgârları esmeye başladığında kimi yel değirmeni kurar, kimi duvar örer."

e-Faturaya uyum sağlamak isteyenler için artık değirmen kurma vakti geldi. Verilerin standartlaşması ve okunabilir hale gelmesiyle birlikte "veri kumbarası" dolmaya başladı. Bu durumu değerlendiren firmaların duvar örenlere göre önde olacağı kesin. "Fatura işte ha kağıt, ha elektronik" diyenlere UPS'in kargo araçlarındaki navigasyon yazılımlarında değişikliğe giderek nasıl milyonlarca dolar tasarruf ettiğini incelemeleri şart. "Navigasyon işte trafiğe sokmadan istediğim noktaya götürsün yeter" dememenin faydasını gördüler ve kargo araçlarına yalnızca sola dönmeyi yasaklayarak 37 milyon litre yakıt tasarrufu elde etmeyi başardılar. Hikayenin tamamını buradan okuyabilirsiniz.

Görünen o ki şirketlerin de vergi teknolojilerini yakından takip etmeleri ve kendi sistemlerini bu yönde desteklemeleri, katma değer yaratacak çözümlere yönelmeleri yerinde bir hamle olacak.